شاه نشین در معماری ایرانی به مکانی گفته می شود که در شمال ساختمان واقع شده بود و آفتاب خور است و به آن پنج دری نیز می گویند . سقف شاه نشین سقفی بلند واقع شده که باعث خنکی میشود.

شاه نشین معمولا مورد استفاده بزرگ خانواده در کنار میهمانان ویژه قرار می گیرد.

میانسرا با تناسب طلایی ایرانی و جهت گیری دستوری خود، در تمام سال محیط بهداشتی مطبوعی فراهم و از گردش آفتاب و نور خورشید، بهترین استفاده را برای فضاهای گردا گرد خود کسب و تامین می کند. در صورتی که جهت گیری یاد شده با مسیر باد غالب و سمت طوفان های شن یا محل استقرار کوه بست به آبادی سازگار نباشد، میانسرا به جنوب غربی متمایل می گردد.

جهت یابی میانسراها به قرار فوق، حاصل ترسیم هندسی مستطیل های محاط در شش ضلعی منتظم است.

در قسمت شمالی میانسرا، فضاهای آفتاب روی قابل استفاده در تمام فصول (بویژه زمستان) مستقر است. در جنوب که پرسایه است بخش تابستانی قرار می گیرد. در شرق که چهره به آفتاب شدید غرب دارد، فضا های کم اهمیت و انبار و غربال جایگزین می گردد. این فضاها بیشتر از سقف نور می گیرند و کمتر در و روزن به میانسرا دارند.

مناسب برای جلسات و میهمانی های شما

مناسب برای جلسات شما

در خانه های ایرانی اتاق ها به صورت سه دری، پنج دری ، تالار و … ساخته شده و هر کدام ویژگی خود را داشته اند. یکی از علائق ایرانیان در ساخت خانه ها ایجاد ارتباط بصری بین اتاق و فضای بیرون آن است. در بیشتر جاها از اتاق های سه دری استفاده می شده ولی در اصفهان به دلیل آب و هوای آن اتاق یک دری با دری بزرگ داشتند. در کنار در، پا چنگ یا پنجره های مشبک می ساختند.

 این اتاق ها نیز بر اساس تناسب طلایی طراحی می شدند. اتاق هایی که از عرض نور می گرفتند، نصف تناسب طلایی داشته و در نهایت شکلی متناسب و زیبا بدست می آمده است.

نورگیری اتاقها بسته به نوع آن متفاوت بوده است. بعضی از اتاقها که مطلقاً آفتاب به آنجا نمی تابید و نور کم داشت روشندانی در بالای آن می گذاشتند.

بالکن از مهم ترین فضا‌های معماری ایرانی است و بیشتر در خانه‌های سنتی به چشم می‌خورد. این بخش از خانه ایرانی از نظر فرم، جایگاه و ابعاد متنوع است و معمولا ارتفاعی بلند تر از سایر نقاط در نما دارد، بنابراین زود تر به چشم می آید. همچنان که میان حیاط خانه ایستاده اید، وقتی به ساختمان رو به رویتان نگاه می کنید می توانید فضای نشیمن نیمه بازی را بیابید که با ارتفاعی بالاتر از سطح اطراف خود، در دل دیوارهای خانه جای گرفته و با تزئینات جذابی خود نمایی می کند. ایوان معرفی کننده و پیشانی نماست.