پیشینه تاریخی
صاحب عمارت
بر اساس شواهد موجود مالک اصلی خانۀ خواجه سیمون، یکی از تاجران بنام در قرن هجدهم میلادی بوده که وضعیت مالی خوبی نیز داشته است. در اسناد و مدارک مکتوب، آمده که وی علاوه بر فعالیت تجاری و اجتماعی در امور خیریه پیشقدم بوده و سرپرستی حدود سی خانوار را در فریدن بر عهده داشته است. او در 1240ق/1824م به دست حاجی هاشم خان، حاکم وقت، کشته شد.
پس از مرگ سیمون
در 1259ق/ 1843م، یعنی نوزده سال پس از مرگ وی اسقف هُوانس سورنیان خانۀ سیمون را از کلانتر قوکاس خریداری کرد. خلیفۀ جلفا ملک مذکور را برای آموزش علوم دینی و به منزلۀ مدرسۀ دینی ارمنی، مورد استفاده قرار داد. در 1310ق/ 1892م با کوشش خلیفه یسائی تعمیرات و بازسازی بسیاری در این بنا صورت گرفت. در متن کتیبۀ سنگی نصب شده بر نمای شمالی طبقۀ فوقانی، که مربوط به همان دوره است، چنین آمده:
«این خانه متعلق به کلیسای وانک، که معروف به خانۀ سیمون است، با سعی وافر در حفظ معماری خود در زمان خلیفه یسائی تفلیسی، بیست و دومین پیشوای مذهبی کلیسای وانک جلفای نو، در 1892 نوسازی شد».
کتیبه سیمون
تغییر کاربری به بیمارستان
پس از تعمیرات کاربری خانه تغییر یافت و خانۀ سیمون از1329ق/ 1911م به منزلۀ بیمارستان مورد استفاده قرار گرفت و بیمارستان بغوزخانیان،
که در1326ق/ 1908م در نزدیکی کلیسای هُوانس در چهارسو تأسیس شده بود، به خانۀ سیمون انتقال یافت. از شواهد و گزارش ها چنین بر می آید که کلیۀ کارهای بالینی در این مرکز انجام می شده است.
تصویری از کارکنان بیمارستان در عمارت سیمون
باشگاه تفریحی
در1311ش/1932م،بیمارستان بغوزخانیان به محل ساختمان اصلی، که برای این کار احداث شده بود، انتقال یافت و بلافاصله خانۀ سیمون را برای استفاده به منزلۀ باشگاه تفریحی ارمنیان آماده و تجهیز کردند. باشگاه در طول فعالیت خود به جز امکانات تفریحی، خدمات فرهنگی گوناگونی نیز ارائه می کرد از قبیل برگزاری جشن ها، سخنرانی ها، برنامههای نمایشی، اجرای کنسرت های موسیقی و بازی های مختلف تفریحی. همچنین، محل تجمع انجمن ها و تشکل ها نیز بود. کتابخانهای به نام رافی نیز در خانۀ سیمون ایجاد شد که در1351ش/ 1972م به کلیسای وانک انتقال یافت.
بازسازی عمارت
مرمت و بازسازی
در 1380ش/ 2001م، دکتر غلامرضاکیانی
از خانۀ سیمون بازدید به عمل آورده و گزارش مبسوطی مبتنی بر وضع نابسامان و در حال تخریب بنا و طرح پیشنهادی لازم برای فراهم ساختن زمینۀ طراحی مرمت و احیای آن ارائه کرد. بنابراین، بدون اتلاف وقت اقدامات مقدماتی و اضطراری لازم بر روی بنای مذکور آغاز شد. این امر با کار مطالعه، مستندنگاری و طراحی مرمت شروع و عملیات اجرایی از 1381ش آغاز و در 1385ش به اتمام رسید.
نمای اصلی عمارت پس از بازسازی
کافه رستوران عمارت سیمون
نمایی از رستوان سیمون
هم اکنون مجموعه غدايى #عمارت_سيمون با كادر مجرب آشپزى به سرپرستى آقاى #كيان_رنجبر مدرس بين المللى و با تجربه صدا و سيما و داور سرشناس برنامه محبوب #دستپخت برای ساخت لحظات زیبا و دلنشین در کنار شما عزیزان است. عمارت سیمون کافه و رستورانی در نصف جهان و از دل تاریخ است.عمارتی جا مانده از دل تاریخ که با فضایی بسیار زیبا و دلنشین به همراه منوی بسیار جذاب میزبان شما عزیزان است